05 – Wat is een doula nu eigenlijk? En wat doet ze?

Misschien heb je al eens gehoord van een doula, maar vraag je je af wat ze precies doet. Is een doula een soort alternatieve geboortecoach met geitenwollen sokken en wierook? Of is het iemand die écht een verschil kan maken tijdens de zwangerschap en bevalling?

In deze blogpost leg ik je uit wat een doula is, wat ze wel en niet doet, en waarom haar aanwezigheid tijdens een bevalling een groot effect kan hebben. We duiken in de wetenschappelijke onderbouwing, het zogenaamde ‘doula-effect’, en bespreken hoe een doula jou en je partner kan ondersteunen bij een positieve geboorte-ervaring.

Wat is een doula?

Het woord ‘doula’ komt uit het Oudgrieks en betekent letterlijk ‘dienende vrouw’. Vroeger werden vrouwen tijdens de bevalling bijgestaan door andere vrouwen die hen ondersteunden en geruststelden. Vandaag is de rol van de doula geëvolueerd tot die van een bevallingscoach: een persoon die emotionele, fysieke en praktische ondersteuning biedt tijdens de zwangerschap, de geboorte en de kraamtijd.

Belangrijk om te weten: een doula is geen medische professional. Ze meet geen bloeddruk, luistert niet naar de harttonen van de baby en stelt geen medische diagnoses. Wat doet ze dan wél?

• Ze helpt je fysiek en mentaal voorbereiden op de bevalling.
• Ze blijft continu bij jou tijdens de geboorte, in tegenstelling tot vroedvrouwen en gynaecologen die in shiften werken.
• Ze biedt technieken aan om weeën beter op te vangen, zoals ademhaling, massage, houdingen en bewegingen uit Spinning Babies en de Body Ready Method.
• Ze helpt je ontspannen en ondersteunt je in het behouden van de regie over je eigen bevalling.
• Ze helpt jouw partner om actief betrokken te zijn en geeft hem/haar handvaten om jou te ondersteunen.

Kortom: een doula is een continue steunfiguur die er voor jou en je partner is, van het begin tot het einde van de bevalling.

Wat is het verschil tussen een doula en een vroedvrouw?

Een vroedvrouw en een doula hebben verschillende rollen:

✔️ Een vroedvrouw is medisch opgeleid en verantwoordelijk voor de gezondheid van moeder en baby. Ze controleert de bloeddruk, monitort de baby en grijpt in wanneer dat nodig is.

✔️ Een doula biedt niet-medische ondersteuning en focust zich op de beleving van de bevalling. Ze helpt je ontspannen, ondersteunt je bij het maken van keuzes en biedt technieken aan om comfortabeler door de weeën te gaan.

Daarnaast is een vroedvrouw meestal pas aanwezig vanaf een bepaalde fase in de bevalling en werkt ze in shiften, waardoor je verschillende vroedvrouwen kunt tegenkomen. Een doula blijft daarentegen de hele tijd bij je en zorgt voor continue ondersteuning, wat een enorme impact kan hebben.

Het doula-effect: de wetenschap achter continue ondersteuning

Het ‘doula-effect’ werd per toeval ontdekt door twee kinderartsen, Dr. Marshall Klaus en Dr. John Kennell. Ze onderzochten de hechting tussen moeder en kind en merkten dat vrouwen die tijdens de bevalling continue steun kregen, niet alleen een betere hechting met hun baby hadden, maar ook een vlottere bevalling.

Deze ontdekking leidde tot verder onderzoek, en de resultaten zijn indrukwekkend:

📌 50% minder keizersneden
📌 25% kortere duur van de bevalling
📌 60% minder vraag naar een ruggenprik
📌 40% minder inleidingen met oxytocine (weeënopwekkers)
📌 30% minder behoefte aan pijnstilling
📌 40% minder tang- of vacuümverlossingen

Dr. John Kennell vatte het perfect samen:

“If a doula were a drug, it would be unethical not to use it.”

Waarom werkt dit zo goed?

Omdat continue ondersteuning stress verlaagt en de natuurlijke aanmaak van oxytocine stimuleert. Dit hormoon zorgt ervoor dat je weeën effectief en krachtig zijn en helpt je lichaam ontspannen, wat de bevalling vaak vlotter laat verlopen.

Mijn visie als doula: evidence-based en praktisch

Iedere doula heeft een andere aanpak. Sommige werken meer met hypnose en alternatieve technieken, anderen volgen een puur wetenschappelijke benadering.

Mijn visie? Een combinatie van realisme, sterke voorbereiding en beweging. Ik werk graag met:

➡ Spinning Babies: technieken om je baby in de optimale positie te helpen krijgen.
➡ Body Ready Method: oefeningen om je lichaam fysiek sterker en flexibeler te maken, zodat je bevalling soepeler verloopt.
➡ Praktische voorbereiding: ik leer je welke interventies er bestaan, wat de voor- en nadelen zijn en hoe je weloverwogen keuzes maakt.
➡ Partnerbetrokkenheid: ik zorg ervoor dat je partner actief mee betrokken wordt en zich niet machteloos voelt.

Waarom zou je een doula overwegen?

Het overwegen van een doula kan een groot verschil maken, zowel tijdens de zwangerschap als tijdens de bevalling:

✔️ Minder stress en angst: door de continue steun voel je je veiliger en zekerder.
✔️ Vlottere bevalling: door een hogere oxytocine-aanmaak en minder spanning verloopt de bevalling vaak sneller en natuurlijker.
✔️ Meer vertrouwen in jezelf: je leert bewuste keuzes maken en staat sterker in je schoenen.
✔️ Positievere geboorte-ervaring: ouders met een doula kijken vaak met meer tevredenheid terug op hun bevalling.
✔️ Betere borstvoedingsstart: onderzoek toont aan dat de aanwezigheid van een doula de slaagkans van borstvoeding verhoogt.
✔️ Minder kans op postpartumdepressie: door de ondersteuning in de eerste weken na de geboorte.

Hoe ziet een doulatraject eruit?

Elk traject is maatwerk, maar klassiek gezien bestaat een doulabegeleiding uit:

📆 Drie tot vier prenatale gesprekken waarin we samen alles bespreken: van fysieke voorbereiding tot mentale ondersteuning.
📲 Continue bereikbaarheid via WhatsApp voor vragen, twijfels of gewoon een luisterend oor.
🚨 24/7 bereikbaar vanaf 37 weken en standby om op elk moment naar je toe te komen zodra de bevalling begint.
👶 Continue ondersteuning tijdens de bevalling tot na de geboorte, totdat de rust is teruggekeerd.
🏡 Postpartumbezoek om te kijken hoe het met jou en je baby gaat en eventuele vragen te beantwoorden.

Sommige mutualiteiten bieden een gedeeltelijke terugbetaling voor een doula. Vraag hier gerust naar bij je ziekenfonds!

Wil je ontdekken of een doula iets voor jou is?

Wil je graag vrijblijvend kennismaken en kijken of ik bij jou en je partner pas? Stuur me gerust een berichtje via Instagram of plan een kennismakingsgesprek in via de online agenda rechts onder op bloomilly.be.

Hopelijk heeft deze blogpost je geholpen om een duidelijker beeld te krijgen van wat een doula doet.

Tot de volgende! 😊