06 – Comforttechnieken tijdens je bevalling: van ademhaling tot warm water

Wanneer we denken aan bevallen, denken we vaak aan weeën, ontsluiting en persen. Maar er is nog iets anders, iets wat vaak te weinig aandacht krijgt: jouw comfort.
En geloof mij, dat is geen luxe. Comforttechnieken kunnen écht het verschil maken tussen je bevalling ‘ondergaan’ en er met vertrouwen doorheen gaan.

In deze blog leg ik je uit wat comforttechnieken zijn, waarom ze zo belangrijk zijn, welke technieken je per fase kunt inzetten én hoe je dit allemaal kunt voorbereiden.

Wat zijn comforttechnieken precies?

Comforttechnieken zijn hulpmiddelen, aanrakingen, bewegingen of aanpassingen die je ondersteunen tijdens je bevalling – zowel fysiek, emotioneel als hormonaal.

Ze nemen de pijn niet volledig weg, maar ze helpen je lichaam om zijn natuurlijke proces optimaal te laten verlopen. Ze ondersteunen de aanmaak van oxytocine (het ‘weeënhormoon’) én endorfines (je natuurlijke pijnstillers).

Samengevat: comforttechnieken helpen je om te ontspannen, spanning los te laten, je ademhaling rustig te houden en vertrouwen te behouden, zelfs als het pittig wordt. Ze maken je bevalling minder pijnlijk!

Waarom zijn comforttechnieken zo belangrijk?

• Ze bevorderen de natuurlijke hormoonbalans tijdens je bevalling, waardoor je bevalling minder pijnlijk is.

• Ze helpen je lichaam om weeën effectiever te maken.

• Ze geven je mentale kracht en houvast.

• Ze maken de kans groter op een vlottere, positievere bevalervaring.

En misschien wel het belangrijkste: ze geven je een gevoel van controle in een situatie waarin veel op je afkomt.

Comforttechnieken per fase van de arbeid

Latente fase: De start van je bevalling

Wat gebeurt er?

• Je baarmoederhals begint te verweken (zachter worden) en te verkorten.

• De eerste weeën starten, maar zijn vaak nog onregelmatig en goed op te vangen.

• Soms stoppen de weeën even en beginnen later opnieuw.

Comforttechnieken:

• Vertragen: Je hoeft nog niet te ‘werken’. Ontspan en laat je lichaam zijn gang gaan.
• Blijven eten en drinken: Kleine, lichte maaltijden en voldoende vocht geven je energie voor later.
• Warmte: Een warme douche of warm kompres op buik of onderrug ontspant. Het helpt je ook inschatten of dit echt de start van je bevalling is.
• Zachte beweging: Wandelen, cirkeltjes draaien op de bal, wiegen, lichte stretch-oefeningen. Het helpt de weeën verzachten en de baby om een goede positie aan te nemen.
• Ademhaling oefenen: Laag en traag ademen helpt om te ontspannen en je bekkenbodem soepel te houden.
• Visualisaties: Stel je voor hoe je baby zakt en je lichaam zich opent.
• Rustige sfeer: Gedimd licht, rustige muziek, kaarsjes, je favoriete geuren…Alles wat jou helpt om je veilig en op je gemak te voelen.

Actieve arbeid: Je bevalling komt goed op gang

Wat gebeurt er?

• Je baarmoederhals opent zich verder: ontsluiting gaat nu echt vorderen.

• De weeën worden krachtiger, komen regelmatiger (elke 3 à 5 minuten).

• Dit is vaak het moment waarop je naar het ziekenhuis vertrekt of je vroedvrouw/doula erbij komt.

Comforttechnieken:

• Variëren in houdingen: Op handen en knieën, staand leunen, hurkend, zijlig, met steun van partner of bal.
• Blijven bewegen: Schommelen, wiegen, asymmetrische bewegingen zoals lunges.
• Tegendruk: Op je sacrum of met de hip squeeze.
• Gentle touch massage: Zachte, geruststellende aanrakingen over rug of schouders.
• Gebruik van TENS-apparaat: Kleine elektrische prikkels die endorfines stimuleren.
• Warme douche of bad: Verzacht de intensiteit van de weeën en brengt ontspanning.
• Sfeer behouden: Gedimd licht, rustige ruimte, geen overprikkeling.
• Regelmatig toiletbezoek: Onderbreekt houdingen, creëert ruimte in het bekken.

Overgangsfase: Het kantelpunt

Wat gebeurt er?

• Je zit tussen 8 en 10 centimeter ontsluiting.

• De weeën komen snel na elkaar, er is bijna geen pauze meer.

• Je voelt vaak diepe druk in je bekken, alsof je naar het groot toilet moet.

• Je denkt misschien: ik kan niet meer – maar je bent er bijna!

Comforttechnieken:

• Supportive partner: Liefdevolle aanwezigheid, positieve woorden.

• Focus op ademhaling: Diep, zuchtend, rustig ademen.

• Warme douche of bad: Verzacht het overweldigende gevoel.

• Visualisatie of focuspunt: Iets om op te fixeren (vlam, foto, mantra).

• Sfeer intiem houden: Stilte, zachte lichten, geen drukte.

• Kaak en schouders ontspannen: Helpt om je bekkenbodem soepel te houden.

Persfase: Tijd om je baby geboren te laten worden

Wat gebeurt er?

• Je hebt volledige ontsluiting.

• Je voelt een onweerstaanbare persdrang.

• Je lichaam neemt het over: duwen gebeurt instinctief.

Comforttechnieken:

• Volg je lichaam: Duw enkel tijdens de weeën. Gebruik de kracht van je lichaam.
• Houdingen kiezen: Handen en knieën, zijlig, gehurkt, in bad – wat voor jou werkt.
• Ontspannen kaak en gezicht: Dit helpt je bekkenbodem soepel te houden.
• Warme kompressen op je perineum: Verzachten het branderige gevoel bij het uitrekken van je vagina.
• Aanmoediging van je geboortepartner: Blijf dichtbij, bied steun en blijf positief.

Na de geboorte: De placenta en de eerste momenten

Wat gebeurt er?

• Je placenta moet nog geboren worden – vaak met een paar lichte weeën.

• Er volgt een medische controle op bloedverlies en eventuele hechtingen.

Comforttechnieken:

• Focus op je baby: Kijk, ruik, voel – verbind je met je kindje.

• Blijf rustig ademhalen: Ook tijdens eventuele ongemakken.

• Milde mindset: Alles wat je voelt, is normaal.

Comfort bij medische bevallingen, epidurale en keizersnede

Ook als je kiest voor een epidurale, een geplande keizersnede of een spoedsectio blijven comfort en rust essentieel:

• Visualisatie en muziek: Blijven ontspannen in je hoofd.

• Vraag om warmte: Vraag indien mogelijk om een iets hogere temperatuur in de operatiekamer.

• Zachte aanrakingen: Hand vasthouden, geruststellende woorden fluisteren.

• Peanutbal bij epidurale: Houdt je bekken mobiel terwijl je in bed ligt.

• Blijf communiceren: Vraag uitleg als dingen snel gaan.

Hoe bereid je je voor?

• Oefen comforttechnieken al tijdens de zwangerschap.

• Betrek je geboortepartner in de voorbereiding.

• Leg je wensen vast in je geboortewensen.

• Overweeg de steun van een doula.

Alles wat je al kent en geoefend hebt, komt tijdens de bevalling makkelijker terug, zelfs als je overweldigd bent.

Extra hulpmiddel

Omdat je niet alles hoeft te onthouden (zwangerschapsbrein is echt!) kun je HIER een cheatsheet downloaden.
Print hem af en steek hem in je vluchttas. Handig voor jou én voor je geboortepartner!

💛 Gun jezelf comfort. Gun jezelf vertrouwen. En weet: je hoeft niks – kies gewoon wat werkt voor jou.